آشنایی بیشتر با 3-3-4

آشنایی بیشتر با 3-3-4، چیدمان محبوب  در تیم شاهین سامن

یکی از موفق‌ترین سیستم های روز دنیا است که توسط رایکارد و گواردیولا، مربیان پیشین بارسلونا، به تکامل رسید. اگر چه آنان دنباله رو فلسفه رینوس میشل فقید نبوده اند، اما به جرأت می‌توان گفت همان تاثیر را در تاریخ فوتبال دنیا به وجود آورده‌اند. آنها می‌دانند چطور با پاسهای کوتاه و جابجایی فراوان در  کل زمین، تیمهای مقابل را به زانو درآورند.

چگونگی تولد 3-3-4 در فوتبال نوین

در سال 1962 یعنی پنجاه سال پیش در مسابقات جام جهانی شیلی، برزیل به دلیل داشتن  مهاجمان زبده و افسانه‌ای در تیم  خود به سیستم 4-2-4 روی آورد. دو فوروارد میانی آنها به عنوان «تمام کننده اصلی» ایفای نقش می‌کردند و فورواردهای کناری که کمی به عقب متمایل می شدند تا حدودی نقش هافبکها را بر عهده داشتند. دو هافبک میانی برزیل، در مرکز زمین با پاسهای دقیق خود مهاجمان را صاحب توپ و فرصت گل می‌کردند، اما در واقع  وظیفه اصلی آنها کمک به خط دفاعی بود. بزرگ‌ترین ایراد این سیستم اما وقتی بود که تیمهای مقابل به ضد حمله روی می‌آوردند. در این مواقع برزیلی‌ها به دلیل شمار کم نفرات در دفاع  ضربه پذیر بودند و حریف براحتی صاحب موقعیت‌های مناسب می‌شد. به همین دلیل جابجایی و تغییرات در این سیستم حیاتی به نظر می‌رسید. یکی ازاین ایده ها، کم کردن یکی از فورواردها و اضافه کردن آن به خط میانی بود که آغاز سیستمی جدید را نوید می‌داد. به این ترتیب سیستم 3-3-4 متولد شد.

نقاط قوت سیستم 3-3-4

اول- بازیکنان به طور یکسان در تمامی زمین پخش می‌شوند. به همین دلیل مثلث‌های کوچک و بزرگی در تمامی ابعاد زمین به وجود می‌آید که باعث می‌شود بازیکنِ صاحب توپ از حمایت بیشتری برخوردار شود. در بازیهای گدشته تیم ملی، اولین دیدار ایران مقابل قطر در تهران مثلث دژاگه و کریمی و حیدری در جناح راست نمونه بارزی از این نوع مثلثها بود.

دوم- به دلیل استفاده از تمامی ابعاد زمین و جابجایی های مستمر، فضاهای زیادی خصوصا در یک سوم دفاعی تیم مقابل بوجود می‌آید که مهاجمین براحتی می‌توانند از آن استفاده کنند. .

سوم- با داشتن سه مهاجم در پیشانی خط حمله در زمانهای موردنیاز از بازی مستقیم و توپهای بلند نیز می‌توان استفاده کرد.

چهارم- در مقابل تیمهای نسبتاً ضعیف که توانایی ضد حملاتِ سریع را ندارند، برتری عددی سه هافبک تیم خودی در مفابل دو هافبک میانی در سیستم 2-4-4 از دیگر وبژگیهای مثبت این سیستم است. برای مثال در بازی ایران برابر اندونزی، بازیکنان کارلوس کی‌روش بارها با برخورداری از برتری عددی هافبکهای خود، راه را برای ضد حملات حریف بست.  

پنجم- به دلیل نوع بازی‌ در این سیستم فضای زیادی برای بازیکنان سرعتی فراهم است و آنها بیشترین کارایی را در این سیستم خواهند داشت. در بازی با کره به رغم اینکه در بیشتر زمان بازی تیم ملی کشورمان در فاز دفاعی به سیستم به 4-1-4-1 تبدیل میشد اما نوع بازی رضا قوچان نژاد نمونه ای ازآن است. 

ششم- سه مهاجم در یک سوم دفاعی حریف، وظیفه دارند مدافعین را تحت فشار قرار دهند که ضریب اشتباه مدافعین حریف بالا می‌رود و به دلیل نزدیکی به دروازه، موقعیتهای فراوانی بوجود می‌آید

اولین دیدار ایران در کشور قطر در بازیهای مقدماتی و موقعیتهای فراوانی که در آن بازی به وجود آمده بود مثالی دیگری از ویژگیهای این سیستم است. 

هفتم- این سیستم در مقابل تیمهایی که بازی را از خط دفاع شروع می‌کنند بسیار مفید و تاثیرگذار است. زیرا تیمهای مقابل با توجه به تحت فشار بودن از طرف سه مهاجم مورد نظر، قدرت بازی‌سازی خود را از دست می‌دهند.

هشتم- مهم‌ترین و اساسی‌ترین نقطه مثبت این سیستم، امکان انعطا‌ف پذیری آن است. می‌توان بدون تعویض بازیکنان و با فقط با جابه‌جایی ساده بازیکنان در داخل زمین، به سیستمهای دیگری مثل 1-3-2-4  یا 1-4-1-4 و یاحتی      1-5-4 تغییر سیستم داد

.

نقاط ضعف در سیستم 3-3-4

اول- حریفانی که با چهار  و یا پنج هافبک در میانه زمین بازی می‌کنند به‌ دلیل برتری عددی، هافبکهای وسطِ خودی را تحت فشار قرار می‌دهند. در این حالت، مهاجمین کناری تیم باید به خط هافبک برگردند که کمک کنند و به این ترتیب از قدرت تهاجمی تیم کاسته می‌شود.

دوم-  فضاهای زیاد بین مدافعان کناری و مهاجمان کناری تیم خودی از بزرگترین نقاط ضعف این سیستم است. معمولاً یکی از هافبکهای میانی در زمان حمله این جای خالی را پُر می‌کند، اما مشکل اینجاست که با این جابه‌جایی معمولاً تعادل تیم به هم می‌ریزد.

سوم- شمار نفراتی که در زمان دفاع به تیم کمک می‌کنند نسبت به سیستم‌های دیگر کمتر است. برای مثال در سیستم 2-4-4  معمولاً چهار مدافع و چهار هافبک یعنی مجموعاً هشت نفر در زمان دفاع برابر هشت مهاجم تیم حریف حضور دارند، ولی در سیستم 3-3-4 معمولاً چهار مدافع و سه هافبک یعنی در کل هفت نفر برای دفاع از دروازه، عقب کشیده‌اند.

چهارم- در این سیستم مهاجمان خودی بشدت مدافعان حریف را در یک سوم زمین خودشان تحت فشار می‌گذارند. هافبک‌ها هم برای تکمیل پرسینگ، برای حمایت از مهاجمان، نزدیک و پشت سر آنها بازی می‌کنند. به همین دلیل خط دفاعی به ناچار در میانه زمین مستقر می‌شود تا فاصله زیادی با خط میانی نداشته باشد. اما استقرار خط دفاعی در میانه زمین باعث می‌شود فضای زیادی پشت آنها به وجود آید که مهاجمان حریف می توانند از آن استفاده کنند.